رســانه‌ هـا چـه نقشي دارنــد؟

"مریم حسینی"

 12 شبكه تلويزيوني و بيش از 95 شبكه راديويي و5 گزارش خبري- بيش ازسصد نشريه روزنامه و جريده آمار بسيار قابل توجهي است براي كشوري كه بيش ازدو دهه در آتش جنگ وآوارگي وخرابي به سر برده است. در اين سال هاي اخير آزادي بيان وعقيده رشد چشمگيري داشته است. رشد شبکه كيبلي جرايد ورسانه ها فقط از نظر كمي قابل قدر است اما آنچه كه بايد كمي بر اين رشد سمارق گونه رسانه وجرايد تأمل كرد از نظر محتوايي ماهيت كار اين رسانه ها است.

درجامعه ما از رسانه وجرايد تعريف روشن واضح واقعي وجود ندارد. دركشور ما رسانه برابر است با پخش ساز وآواز واخباري كه غالباً از خرابي، كشتار، دستگيري، مواد مخدر، آيساف ويا سريال ها وفيلم هايي كه در آن جنبه هاي آموزشي وعلمي واطلاق كمتر لحاظ شده اند. درست است كه كشور و مردم بعد از سالها جنگ ودرد وغم ماتم اكنون به يك فضاي مملو از آرامش وفراغت خاطر از مناظر مخرب وتخريش شونده روح وروان وجسم نياز دارند اما به اين شكل و با اين روش تباهي و نابودي آتي را از نظر سرمايه هاي روحاني ومعنوي به بار خواهد آورد. ونسل آينده ما كه كما وبيش وارث بقاياي جنگ هستند اين بار با هجوم بي دريغ ابتذال سكس هرزگي وبي برنامگي وعدم پرورش صحيح اخلاقي درباتلاقي از سرگردانی وبلايايي گير خواهد افتاد كه باز بر راحتي قابل جبران نخواهد بود. اگر جنگ جسم وجان انسانها را از آنها گرفت ويا مي گيرد. عدم پرورش هاي صحيح اخلاقي، اجتماعي- وديني ضربه های بسيار سختي را بر روح و روان نسل كشي باقي خواهد گذارد. نسلي كه بايد آينده ساز اين كشور وجامعه باشند خود در دام هاي گرفتار خواهند بود كه رهايي از آن ها شايد ديگر محال باشد.
همين اكنون هم درگوشه وكنار ظهر و كشور فجايعي درحال وقوع است شايد نتوان به راحتي از آن حرف زد اما هشدارها واخطارهايي هستند كه بزرگان، نخبه گان وزعماي كشور را به هوش باشند وعلاج واقعه را قبل از وقوع بسنجند.
در اين ميان كار و رسالت رسانه ها وجرايد صرف نظر از اينكه در يك رقابت و يا رفاقت با خود قرار دارند اطلاع رساني و بالابردن به طور اجتماعي مردم و سمت وجهت دهي صحيح به مردم است. زيرا اگر شعور و آگاهي مردم در هر سطحي كه ارتقا يابند باز به نفع همه است. رشد و ترقي و رواني مردم باعث مي شود تا ميدان رقابت ها در هر پايه و جايگاهي وسعت يابد و اين خود به خود رشد وترقي را در سطح هاي ديگر اجتماعي ايجاد مي كند.
اما در كشور ما رسانه ها و مطبوعات بيشتر هم و غم خود را صرف تجارت وامتيازگيري هاي اقتصادي مي كنند يعني رسانه ها دركشور ما بيشتر برپايه منافع اقتصادي استوارند كه استوانه هاي تاریخی استوانه هاي روحاني واخلاقي ورسالت هاي حرفه يي وشغلي وآنچه كه در اين ميان همچنان آسيب پذير رها و يله باقي مي ماند مردمي هستند كه به صورت ناخود آگاه مسير جذب رسانه مي شوند وساعات بسيار زيادي را صرف آن مي كنند بدون آن كه چيزي از بابت صرف وقت وزمان خود از آن بپرسند. اما اثرات وبد آموزي هاي فراواني را به دنبال دارند.
اين رسانه ها بيش از آنكه به وضعيت عمومي اقتصادي مردم توجه كنند. مجريان با تيپ ها وشیوه وموها در پرده تلويزيون ها ظاهر مي شوند. برنامه هايي را اجرا مي كنند كه 90 در صد با واقعيت زندگي مردم ما تفاوت دارند. اين رسانه ها بدون درنظرداشت اين تفاوت هاي فاحش آرزوها انتظارات وخواسته هايي را در عوام ايجاد مي نمايند كه براي اكثر آنها دسترسي به آن و يا برطرف كردن آن شايد دور از تصور باشد.
در اين اواخر قانون رسانه از سوي رئيس جمهور توشيع نشد بر سر اين موضوع آگاهان ونخبه گان وفرهنگيان كشور موضع گيري هاي متفاوت وخاص خود را داشتند وهريك به نحوي نگراني خود را از توشيع نكردن آن ابراز داشتند. وآزادي بيان را در خطر محدوديت هاي بيشتر قلمداد نمودند.
اين حرف درجاي خود بسيار خوب است. اما بايد واقعيت را درجامعه خود مان هم درنظر بگيريم. اگر همين تعداد رسانه شینداری صوتي دیداری وتصويري و در كنار آن مطبوعات نوشتاری به كار ورسالت واقعي خود به خوبي بپردازند و درجهت گيريها واهداف و برنامه هايي خود به طور وسيع و بر اساس منافع اولياي كشور گام بردارند شايد ما ازنظر آگاهي رساني واطلاع رساني با كمبود مواجه نشويم. اگر اكثر رسانه هاي ما خواهان آزادي بيشتري هستند براي اين است كه اهداف خود را دنبال كنند، نه اينكه غم مردم وعدم آگاهي واطلاع مردم از قضايا انگيزة اين خواستة آنها باشد.
دراين مورد مي توان مثال بسيار ملموس وشايعي را آورد. روز دوشنبه هفته جاري رئيس جمهور براي افتتاح شوراي ملي براي دوره جديد به شوراي ملي رفت. دراين رفت و آمد رئيس جمهور تقريباً تمام سرك هاي غرب شهركابل مسدود بود و مردمي كه بايد به وقت وزمان معين سروكار ووظايف خود حاضر مي شدند نرسيدند. درست است كه بايد امنيت گرفته مي شد. ورئيس جمهور به سلامت مي رفتند و مي آمدند اما مردمي كه ساعتها درسركها منتظر ماندند ويا پياده طي طريق كردند دراين سرماي سخت چه؟! آيا امكان نداشت موضوع افتتاح پارلمان ومسدود بودن سركهاي غرب از طريق اين همه تلويزيون وراديو كه تقريباً تمام ساعات شبانه روز سوي موج وآنتن هستند اعلام شد به اطلاع مردم مي رسيد. يعني وقتي به اطلاع مردم مي رسيد كه راه ها به طور موقت مسدود است شايد مردم هم فكري براي خود مي كردند تا ساعتها علاف وسرگردان شوند. اما اين برنامه ريزي ها نيازمند يك مديريت قوي وقدرتمند است كه متأسفانه درجامعه ما هنوز بسيار زود به نظر مي آيد كه به آن برسيم.
اگر دولت اين اطلاع را به گوش مردم نمي رسانند بايد رسانه ها هم قاموس باشند؟ اينجا است كه به كار و ماهيت رسانه ها ومطبوعات درجامعه بايد شك كرد ورسالت آن را زيرسوال برد. آيا بايد اين جاده را يك طرف پيمود با اينكه مسووليت ها دوطرفه است.